Document toolboxDocument toolbox

Preliminary phase

Owned by Barry Nauta (Unlicensed)
Last updated: 21 Nov, 2023 by Paul Kiekens
8 min read

Navigation

Preliminary Phase

[TOGAF 9.2 | TOGAF 10]

 

TOGAF® v9.2 schrijft voor dat in de "Preliminary phase" de voorbereidende en initiërende activiteiten beschreven worden die nodig zijn om te voldoen aan de richtlijn voor enterprise architecture, met inbegrip van de definitie van een organisatie-specifiek architectuurkader en de definitie van principes.

De doelstellingen van de "Preliminary fase" zijn het bepalen van de door de organisatie gewenste architectuurcapaciteit en de totstandbrenging van deze capaciteit.

Aanbeveling(en)

  • Maak een space aan (Confluence / Sharepoint) waarin alle architecturale documentatie (architectural artefacts en deliverables) rond de oplossing gecentraliseerd wordt. We noemen dit de “Architecture repository” (deze naam is uiteraard niet opgelegd; kies iets anders als dat je beter uitkomt)

  • Maak de documentatie publiek bij default, scherm alleen de gevoelige informatie af. Geef aan welke informatie afgeschermd wordt en waarom.

  • Geef duidelijk de doelstellingen en scope van de uit te werken oplossing aan. Geef een indicatie van doorlooptijden, kosten en risico’s. Binnen Digitaal Vlaanderen kan men deze informatie typisch ook terugvinden in een PID (TODO: Link naar template toevoegen). Wanneer een PID bestaat is een link hiernaar uiteraard voldoende. Deze informatie wordt toegevoegd aan de “Architecture repository”.

  • Bekijk welke wetgeving van toepassing is en in hoeverre deze guidelines geven of eventueel beperkend optreden.

  • Start met een model in GenMyModel

  • Kijk naar de https://vlaamseoverheid.atlassian.net/wiki/spaces/EAP/pages/6082789831 en zie of het nuttig is om een blueprint te maken (hint: zelfs al is de scope klein; het is nuttig!). Je zal zien dat wanneer je de ADM volgt je de blueprint (het resultaat van de mapping van de oplossing op de referentie architectuur) langzaam vorm krijgt. Voorzie een plek voor de blueprint in de “Architecture repository”.

  • In elke fase van de ADM bekijken we waarbij, afhankelijk van de context of de ADM fase, we andere requirements en constraints evalueren en documenteren.

  • Hou het licht en luchtig, don’t “overarchitect”!

 

Blueprint

Op dit moment zal het al duidelijk zijn welke publieke dienst je aan wil bieden, wie de afnemers zijn en hoe je deze dienst aan wil bieden. Mogelijks is er al zicht op een Samenwerkingsovereenkomst (SWO) of Service Level Agreement (SLA). De eerste stappen in de blueprint zien er als volgt uit (vul alleen in wat van toepassing is)

Documentatie voegen we typisch toe via een ‘ArchiMate grouping’ element die we linken aan de ‘Public Service’. Hier kan je dus de relevante informatie zoals een link naar de PID of Sharepoint/Confluence site opnemen. We starten met ‘Business Information’, later breiden we de beschikbare informatie uit.

Scoping the Enterprise Organisations Impacted

Evalueer welke organisaties geïmpacteerd zijn door eventuele wijzigingen. Wanneer de TOGAF® v9.2 stappen uitgevoerd worden moeten andere organisaties die geïmpacteerd worden door de wijzigingen ook opgenomen worden als stakeholder.

 

Aanbeveling(en)

Blueprint

De motivational elementen worden typisch toegevoegd aan de “Public Service”. Hieronder zie je een voorbeeld, we maken in het onderstaand voorbeeld gebruik van een placeholder waar we simpelweg de link aangeven met het strategisch luik:

 

Confirm Governance and Support Frameworks

Bij het bekijken van de TOGAF® v9.2 [Confirming Governance and Support Frameworks] step, kan men verschillende raamwerken evalueren en gebruiken binnen de oplossing. Hieronder een paar voorbeelden die kunnen helpen. Deze raamwerken zijn zeker geen vereiste en dienen puur al referentie. Kijk zeker welke raamwerken potentieel beter van toepassing zouden zijn! Het gebruik van additionele raamwerken worden typisch gelogd in een “decision log” die onderdeel is van de “Architecture repository”.

TOGAF is een Architecture Framework. Het heeft zeker raakpunten met andere disciplines, maar je wilt typisch ook naar PMO, Development, Service management en security kijken waar andere raamwerken sterker in zijn (PRINCE2, PMBok, SAFe, Scrum, ITIL, ISO27001 etc). Het beheren van deze processen kan dan gedaan worden gebruik makend van IT4IT of COBIT

Aanbeveling(en)

Define and Establish Enterprise Architecture Team and Organization

Uit te werken

  • EA Maturity

  • Security architect

Aanbeveling(en)

  • Noteer de verschillende rollen binnen het team, zorg voor backups en vergeet vakantieplanningen niet. Zoals te verwachten geven we deze lijst ook een plaats in de “Architecture repository”.

  • Voorzie interactiepunten met teams waarvan er afhankelijkheden zijn

  • Spreek af welke communicatie kanalen gebruikt worden, ism het team (incl project manager / scrum master / ….) voor zowel meer formele als meer informele communicatie.

Identify and Establish Architecture Principles

Bekijk de Architectuur principes van Digitaal Vlaanderen en selecteer degene die van toepassing zijn. Naast de principes van Digitaal Vlaanderen kan je ook naar deze van TOGAF of andere raamwerken (zie volgende sectie) kijken.

We voorzien een aparte sectie in de “Architecture repository” waar de principes, guidelines en policies gecapteerd worden.

 

Aanbeveling(en)

  • Documenteer welke principes voor je oplossing van toepassing zijn en met welke rede

  • Bekijk welke security principes van toepassing zijn en voeg deze toe aan de lijst

  • Het is ook aan te raden om te documenteren waarom bepaalde principes juist niet van toepassing zijn

  • Bekijk ook welke guidelines en policies er beschikbaar zijn. Bij Digitaal Vlaanderen documenteren we deze hier: https://vlaamseoverheid.atlassian.net/wiki/spaces/EAP/pages/6079186688

  • Probeer de risk-appetite vast te leggen.

Blueprint

De motivational elementen worden typisch toegevoegd aan de “Public Service”. Hieronder zie je een voorbeeld, we maken gebruik van een placeholder:

Deze komen dus naast de ‘Stakeholder’, ‘Business goals’ en ‘Business Drivers’ te staan die we al eerder gedefinieerd hadden

Tailor TOGAF and, if any, Other Selected Architecture Framework(s)

TOGAF kan goed gebruikt worden naast andere raamwerken:

 

EIF

De https://ec.europa.eu/isa2/eif_en/ is één van de raamwerken die aan de basis van elke oplossing zou moeten liggen. De "New EIF" geeft specifieke leidraden om hier interoperabiliteit in digitale publieke services op te zetten. Het geeft naar 12 interoperability principes ook 47 'recommendations' die helpen de governance van interoperabiliteits-initiatieven op te zetten of te verbeteren.

IT4IT

https://www.opengroup.org/it4it is een referentie architectuur voor informatie technologie (IT) management. IT-organisaties en leveranciers van hulpmiddelen gebruiken https://www.opengroup.org/it4it als een raamwerk om IT-capaciteiten te verbeteren en te sturen door zich te richten op value chains. https://www.opengroup.org/it4it is een raamwerk dat, net als TOGAF, door “The Open Group” beheerd wordt.

ITIL

https://www.axelos.com/certifications/itil-service-management is het de facto raamwerk voor IT Service Management. Binnen Digitaal Vlaanderen aligneren we ons op de vierde versie van dit raamwerk. ITILv4 heeft, net als https://www.opengroup.org/it4it, een value chain aan de basis. Het is een IT operating model dat zich binnen Digitaal Vlaanderen op de operationele kant van Service Support richt, meer specifiek op de Service Desk, Incident and problem management, Change Management en dergelijke.

Voor alignering op Digitaal Vlaanderen kan je terecht bij de https://vlaamseoverheid.atlassian.net/wiki/spaces/EGITSM

Binnen dienst ICT biedt men een Service integration and management (SIAM) platform aan gebaseerd op ServiceNow

Links:

Aanbeveling(en)

  • Neem vanaf het begin de operationele aspecten mee van de oplossing. Oplossingen staan veel langer in productie dan de duur van de ontwikkeling van deze oplossing.

  • Neem contact op met dienst ICT en zie hoe de SIAM oplossing ingezet kan worden

Blueprint

Alhoewel de https://vlaamseoverheid.atlassian.net/wiki/spaces/EAP/pages/6082789831 niets zegt over toevoegen van andere raamwerken, is dit het moment om deze expliciet op te nemen in de blueprint die je op dit moment aan het uitwerken bent.

Implement Architecture Tools

De mapping tussen ArchiMate en de TOGAF ADM is vrij intuitief:

 

 

Links:

Aanbeveling(en)

De krijtlijnen van de te bouwen oplossing beginnen vorm te krijgen, zonder dat er nog iets gezegd is over de manier waarop de oplossing tot stand gaat komen. Het is een goed moment om de eerste resultaten met de sponsor te bespreken.

Blueprint

Je blueprint begint vorm te krijgen en kan de volgende elementen bevatten (afhankelijk van wat er voor de oplossing van toepassing is)

Het is duidelijk dat we het hier nog niet over de oplossing zelf hebben, we schetsen het kader, een business perspectief. Hoe we de oplossing invulling gaan geven komt aan bod in de volgende fase .

Nu we het wetgevend kader ook hebben, kunnen we ook al beginnen aan het https://www.vlaanderen.be/digitaal-vlaanderen/onze-oplossingen/informatieveiligheid-en-veiligheidsdiensten/informatieclassificatieraamwerk en meer specifiek “Informatieclassificatie documentatie level 1” (https://assets.vlaanderen.be/image/upload/v1631778631/Vo_informatieclassificatie_-_Organisatie_wqb9uo.pdf). We bekijken welke wetgeving specifiek van toepassing is op de informatieclassificatie van de oplossing.

Afsluitend

De “Architecture Repository” begint vorm te krijgen, we kunnen iets als een volgende structuur verwachten:

  • [Project naam]

    • Doelstellingen en scope

    • Stakeholders

    • Decision log

    • Team setup (rollen, verantwoordelijkheden)

    • Architecture principes, guidelines en policies

    • Informatieclassificatie

    • Requirements

    • Blueprint

 

Versie

Datum

Auteur

Datum

Auteur

Dec 1, 2022

EA Support Team

 

 

Doelpubliek

Enterprise Architects, Solution Architects

Inhoudsopgave

Bijlage(n) / Link(s)