Page Comparison

4.7.3.1. Wat is release en deployment beheer?

Release en deployment beheer is een preventieve maatregel en omvat de procedures, systemen en functies nodig om release pakketten samen te stellen, te bouwen, testen en uit te rollen in een productie-omgeving. Release en deployment beheer omvat volgende activiteiten (zie paragraaf https://vlaamseoverheid.atlassian.net/wiki/spaces/ICR3/pages/7097288571/4.7.3.+Aanvullende+informatie+over+de+maatregelen+release-+en+deployment+beheer#4.7.3.3.-De-bouwstenen-van-release-en-deployment-beheer):

• Planning fase,

• Bouw, test en acceptatie fase,

• Uitrol,

• Verificatie en afsluiten.

4.7.3.2. Succesfactoren voor een goed release en deployment beheer

Een organisatie moet de kritische succesfactoren definiëren die passend zijn voor haar omgeving en elke kritische succesfactor moet opgevolgd worden door één of meerdere kritische prestatie-indicatoren (zie hoofdstuk: ‘Prestatie-indicatoren (KPI’s)'). Succesfactoren voor release en deployment beheer omvatten:

• Optimalisatie van de kost en minimalisatie van het risico dat elke wijziging van een bestaande omgeving met zich meebrengt,

• Een consistente implementatie aanpak,

• Goede samenwerking met andere beheersprocessen zoals wijzigingsbeheer, incidentbeheer, probleembeheer en asset- en configuratiebeheer,

• Traceerbaarheid en auditeerbaarheid van de implementatie.

4.7.3.3. De bouwstenen van release en deployment beheer

4.7.3.3.1. Planning

Een goed doordacht en onderbouwd releaseplan is een belangrijk onderdeel van elke succesvolle release, waarbij de nodige aandacht moet worden geschonken aan wat in de release is inbegrepen en hoe deze wordt uitgerold in productie.

...

De planning moet tevens rekening houden met de wijze waarop de uitrol in productie zal worden uitgevoerd. Hier zijn verschillende opties mogelijk:

• Big bang optie: de nieuwe of gewijzigde functionaliteit wordt uitgerold naar alle betrokken gebruikers tegelijk in één enkele operatie;

• Gefaseerde aanpak: de nieuwe of gewijzigde functionaliteit wordt eerst uitgerold naar een beperkte groep gebruikers, vervolgens wordt de operatie herhaald volgens planning naar andere groepen van gebruikers, net zo vaak als nodig is om de doelgroep volledig te bereiken;

• Pull optie: met deze optie wordt de release ter beschikking gesteld aan de gebruikers maar zij bepalen zelf of en wanneer ze de release op hun apparatuur installeren.

...

• Inventarisatie en ontdekkingstools,

• Software voor ontdekking en verificaties van bestaande implementaties kunnen helpen om de vooraf bepaalde vereisten voor installatie na te gaan,

• Automatisatie van het bouwproces,

• Automatisatie van het onderhoud van gegevens in de CMDB na een release,

• Installatie procedures.

4.7.3.3.2. Bouw, test en acceptatie

Zodra een release plan is opgesteld en goedgekeurd, moeten de nodige componenten (hardware, software, documentatie en alle andere) gebouwd, samengesteld en getest worden. Na succesvolle testen volgt dan nog een formele acceptatie door alle belanghebbenden (eindgebruikers, beheersorganisatie, DPO, …).

Het is raadzaam reeds bij aanvang van deze fase de nodige documentatie aan te leggen om de accuraatheid en efficiëntie van de bouw te verzekeren. Alle activiteiten van het bouwproces moeten gedocumenteerd worden zodat – indien nodig – opnieuw kan aangevat worden. Vaak wordt hierbij gebruik gemaakt van strikte procedures en sjablonen.
Elke stap in het bouwproces vereist eigen test procedures en -plannen en acceptatiemomenten. Bouw, test en acceptatie omvatten volgende activiteiten:

...

• Een gecontroleerde samenstelling en integratie van de componenten in het release pakket;

• Opmaak van release documentatie (bouw, installatie, test en acceptatie plannen, procedures en scripts);

• Opvolgen en verifiëren van de kwaliteit van de bouw;

• De geautomatiseerde en/of manuele procedures nodig om het pakket te verdelen, uit te rollen en te installeren en – waar nodig – bestaande componenten te verwijderen; 

• Fall back procedures ingeval van problemen of falen van de uitrol;

• Opvolging van de benodigde licenties;

• Installatie en verificatie van het release pakket;

• Notificatie en communicatie naar de betrokken partijen (gebruikers, beheerorganisatie en andere belanghebbenden).

4.7.3.3.3. Uitrol

Zodra de diverse testen op het release pakket succesvol zijn afgerond, kan het uitgerold worden in de productie omgeving. Maar eerst moeten de wijzigingen voorgesteld in het release pakket goedgekeurd worden door het proces wijzigingsbeheer. Vanaf dit punt worden bijkomende wijzigingen aan de release beheerd door het proces wijzigingsbeheer, bv. oplossen van fouten of bugs (voor meer informatie zie pagina 4.4. Minimale maatregelen - Beheer van wijzigingen ). De uitrol naar de productie omgeving moet met de nodige omzichtigheid benaderd worden:

...

• Formele notificatie dat de ICT-dienst of functionaliteit in kwestie beschikbaar is in de productie omgeving;

• Formele notificatie dat de ICT-dienst of functionaliteit in kwestie volledig operationeel is en SLA’s volledig in werking zijn.

4.7.3.3.4. Verificatie en afsluiten

Om een uitrol af te sluiten wordt ze eerst nog geverifieerd en worden lessen getrokken uit de release/uitrol. Bijkomend worden volgende activiteiten uitgevoerd:

• Verificatie dat aan alle functionele, technische en informatieveiligheidsvereisten zijn voldaan;

• Controle dat alle acties, noodzakelijke herstellingen (fixes) en wijzigingen zijn doorgevoerd;

• Feedback van gebruikers, beheersorganisatie en andere belanghebbenden;

• Terugkoppeling naar het proces wijzigingsbeheer;

• Kwaliteitscontrole op de uitrol;

• Nagaan of er geen capaciteits-, performantie- of andere problemen zijn opgedoken na de uitrol;

• Verificatie dat eventuele problemen, gekende fouten en tijdelijke oplossingen gedocumenteerd zijn en goedgekeurd door alle betrokken partijen;

• Opvolgingen van incidenten en problemen veroorzaakt door de uitrol;

• Formele overhandiging naar de beheersorganisatie, inclusief de nodige documentatie;

• Een post-implementatie review door het proces wijzigingsbeheer waar vereist. 

4.7.3.3.5. Het proces